Design Studio Concept Sangath

“หากอยากรู้จักสถาปนิก จงศึกษาผลงานของเขา แต่หากอยากเข้าใจแนวคิดของเขา จงก้าวเข้าไปในสตูดิโอของเขา” design studio reveals architect’s thoughts.

ไม่ใช่คำกล่าวเกินจริงเลย เมื่อ Designtalk by Montiplynn ได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมสตูดิโอออกแบบของสถาปนิกระดับตำนานของอินเดีย BV. Doshi ที่เมืองอัห์มดาบาด

Sangath design studio สตูดิโอขนาดย่อมที่มีความร่มรื่น เป็นส่วนตัว เป็นสถานที่ที่หลอมรวมของ ความยั่งยืน, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, และ แนวคิดสมัยใหม่ เข้าไว้ด้วยกันอย่างลงตัว ด้วยการออกแบบที่ตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมและประหยัดพลังงาน Sangath กลายเป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของสถาปัตยกรรมโมเดิร์นของอินเดีย

ทุกองค์ประกอบตั้งแต่หลังคาโค้งเคลือบกระเบื้องโมเสก ไปจนถึงโครงสร้างที่ฝังตัวลงดิน ล้วนถูกคิดมาเพื่อลดความร้อนและสร้างสภาวะสบายอย่างเป็นธรรมชาติ แต่ก่อนที่เราจะพาทุกคนไปรู้จัก Sangath สตูดิโอออกแบบของสถาปนิกระดับตำนานของอินเดีย เราอยากจะพาทุกคนไปรู้จักกับเขาเสียก่อน… Balkrishna Vithaldas Doshi (1927–2023)

“สถาปัตยกรรมไม่ใช่แค่สิ่งปลูกสร้าง แต่คือชีวิต วัฒนธรรม และจิตวิญญาณ” – นี่คือแนวคิดของ Balkrishna Doshi สถาปนิกและนักวางผังเมืองระดับตำนานของอินเดีย ที่ฝากผลงานสำคัญไว้ในโลกของ Modernist และ Brutalist Architecture

เขาเกิดเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 1927 ที่เมืองปูเน่ ในครอบครัวช่างไม้ดั้งเดิมของฮินดู ทำให้ Doshi ได้ซึมซับงานฝีมือมาตั้งแต่เด็ก ก่อนจะเดินหน้าสู่เส้นทางสถาปัตยกรรมเต็มตัว

ปฐมบทสู่งานสถาปัตยกรรม

ปี 1947 (ปีเดียวกับที่อินเดียได้รับเอกราช!) เขาเริ่มเรียนที่ Sir J.J. School of Architecture ในมุมไบ หลังจากนั้น โชคชะตาของสถาปนิกคนหนึ่งที่จะกลายเป็นตำนานของสถาปัตยกรรมยุคสมัยใหม่ของอินเดีย ได้พัดพาเขาสู่ ปารีส! ที่นั่นเขาได้ร่วมงานกับ Le Corbusier และกลายเป็นกำลังสำคัญในโครงการใหญ่อย่าง Chandigarh เมืองหลวงแห่งใหม่ของอินเดียในยุคนั้น

ปี 1954 Doshi กลับสู่อินเดียเพื่อดูแลโปรเจกต์ของ Le Corbusier ใน อัห์มดาบัด เช่น Mill Owners’ Association Building และ Shodhan House ซึ่งเป็นช่วงเวลาสำคัญที่หล่อหลอมแนวคิดของเขา “ผสมผสานสถาปัตยกรรมโมเดิร์นเข้ากับบริบทท้องถิ่น”

จากการฝึกงาน สู่การสร้างสรรค์มรดกแห่งสถาปัตยกรรม

ปี 1962 Doshi ได้ร่วมงานกับ Louis Kahn สถาปนิกชื่อดังชาวอเมริกัน ในการออกแบบ Indian Institute of Management Ahmedabad (IIMA) โครงการนี้กลายเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ช่วยเสริมแนวคิดการออกแบบของ Doshi โดยเน้นที่ ฟังก์ชัน วัสดุ และคุณค่าทางวัฒนธรรมของพื้นที่

ก้าวแรกของ Vastushilpa: จุดเริ่มต้นของงานออกแบบที่เปลี่ยนแปลงอินเดีย

ปี 1956 Doshi ก่อตั้งสตูดิโอออกแบบของตัวเองใน Ahmedabad ภายใต้ชื่อ Vastushilpa ซึ่งต่อมาเปลี่ยนเป็น Vastushilpa Consultants ที่มีทีมงานขยายใหญ่ขึ้น และสร้างสรรค์โครงการมากกว่า 100 โครงการทั่วอินเดีย

ผลงานของ Doshi โดดเด่นด้วยการออกแบบที่ ตอบสนองต่อสภาพอากาศ วัฒนธรรม และความต้องการของสังคม เขามักใช้ ลานภายใน (courtyards), ระเบียง (terraces), และวัสดุท้องถิ่น เพื่อสร้างพื้นที่ที่มีความกลมกลืนและเป็นมิตรกับผู้อยู่อาศัย

รางวัลเกียรติยศสูงสุด – ในปี 2018 Doshi กลายเป็น สถาปนิกชาวอินเดียคนแรกที่ได้รับรางวัล Pritzker Architecture Prize ซึ่งเปรียบเสมือนรางวัลโนเบลของวงการสถาปัตยกรรม

เขาจากไปในวันที่ 24 มกราคม 2023 และได้ทิ้งมรดกทางความคิดและสถาปัตยกรรมไว้มากมาย

Sangath: สถาปัตยกรรมชิ้นเอกของ Balkrishna Doshi

Sangath ตั้งอยู่ที่ Thaltej Road, Opposite T V Tower, Thaltej Rd, Ahmedabad, Gujarat, India ก่อสร้างแล้วเสร็จในปี 1980

ปรัชญาการออกแบบ: หลอมรวมสถาปัตยกรรมและธรรมชาติให้เป็นหนึ่งเดียว

Sangath (แปลว่า “เคลื่อนไปด้วยกัน” ในภาษาสันสกฤต) สำหรับ BV Doshi ที่นี่ไม่ใช่แค่สตูดิโอออกแบบ แต่เป็น ปรัชญาแห่งการสร้างสรรค์ที่สะท้อนถึงความกลมกลืนระหว่างธรรมชาติ สถาปัตยกรรม และประสบการณ์ของมนุษย์ เพราะสำหรับสถาปนิกท่านนี้ สถาปัตยกรรม ไม่ได้อยู่เหนือธรรมชาติ แต่จะเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ดังนั้น เราจึงได้เห็นโครงสร้างของอาคาร จมลึกลงไปในผืนดิน ตามลักษณะของพื้นที่ โดยไม่รบกวนบริบทแวดล้อม สร้างบรรยากาศสงบ เย็นสบาย และเชื่อมโยงกับธรรมชาติอย่างแท้จริง

6 องค์ประกอบอันน่าทึ่งของ Design Studio Sangath

1. หลังคาโค้งกับการตอบสนองต่อภูมิอากาศ

หนึ่งในจุดเด่นของ Sangath คือ หลังคาโค้ง ที่ปูด้วย กระเบื้อง ซึ่งมีฟังก์ชันหลากหลาย:

• สะท้อนความร้อน: กระเบื้องสีขาวช่วยลดการดูดซับความร้อน

• ระบายน้ำฝน: พื้นผิวโค้งช่วยให้น้ำไหลออกอย่างง่ายดาย

• ลดความร้อนภายใน: โครงสร้างหลังคาช่วยรักษาอุณหภูมิให้เย็นสบาย

• ความงดงามทางสายตา: กระเบื้องสะท้อนแสงสร้างประกายระยิบระยับ

2. การออกแบบจมดินเพื่อความเย็นสบาย (Earth-Integrated & Passive Cooling)

ตัวอาคารฝังตัวลงในพื้นดินบางส่วน เพื่อลดการสะสมความร้อน และใช้เทคนิค การทำความเย็นแบบธรรมชาติ เช่น:

• แหล่งน้ำและสวนขั้นบันได ช่วยลดอุณหภูมิของอากาศก่อนเข้าสู่อาคาร

• ผนังหนาและการวางโครงสร้างใต้ดิน ลดการถ่ายเทความร้อน

• พื้นที่เปิดที่มีร่มเงา ช่วยให้อากาศถ่ายเทสะดวก

3. การไหลของพื้นที่อย่างอิสระ (Spatial Flow & Organic Movement)

Doshi ออกแบบให้พื้นที่ภายในและภายนอก เชื่อมต่อกันอย่างลื่นไหล โดย:

• ทางเดินคดเคี้ยวผ่านสวนขั้นบันได ลานกลางแจ้ง และแหล่งน้ำ

• ทางเข้าที่ซ่อนตัวอย่างแยบยล ทำให้ผู้มาเยือนค่อย ๆ สัมผัสประสบการณ์แบบค่อยเป็นค่อยไป

4. การเชื่อมโยงกับสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นอินเดีย (Vernacular Influence)

หลังคาโค้งของ Sangath ได้แรงบันดาลใจจาก บ่อน้ำขั้นบันไดและโดมแบบโบราณ

ลานกลางแจ้งและสวน สะท้อนแนวคิดของสถาปัตยกรรมอินเดียโบราณ ที่พื้นที่โล่งมีบทบาทต่อวิถีชีวิตและการระบายอากาศ

5. บรรยากาศแห่งศิลปะและสมาธิ (Artistic & Meditative Atmosphere)

Sangath ไม่ใช่แค่สตูดิโอออกแบบ แต่ยังเป็น สถานที่สร้างแรงบันดาลใจและความสงบ ด้วย:

• แสงธรรมชาติ น้ำ และพื้นผิวหลากหลาย สร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลาย

• ประติมากรรม จิตรกรรมฝาผนัง และพื้นที่สีเขียว เพิ่มความงดงามให้กับพื้นที่

6. วัสดุที่ยั่งยืนและคุ้มค่า (Low-Cost & Sustainable Materials)

Doshi เน้นความยั่งยืนและลดต้นทุน ด้วยการใช้:

• วัสดุในท้องถิ่น เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

• เทคนิคการก่อสร้างง่าย ๆ เพื่อให้งบประมาณไม่บานปลาย

Sangath ไม่ใช่แค่สถาปัตยกรรม แต่คือบทกวีของการออกแบบที่หลอมรวมธรรมชาติ วัฒนธรรม และความคิดสร้างสรรค์ และ Sangath ไม่ใช่แค่สตูดิโอ แต่คือมรดกทางความคิดของ Balkrishna Doshi

เราสามารถเรียนรู้แนวคิดของ Doshi ได้ผ่านวิธีที่เขาสร้าง Sangath:

การบูรณาการธรรมชาติและสถาปัตยกรรม ที่ทำให้พื้นที่มีชีวิต

การใช้วัสดุและเทคนิคแบบพื้นถิ่น ที่ให้ความยั่งยืนและคุ้มค่า

การออกแบบที่ตอบสนองต่อบริบทและสภาพแวดล้อม เพื่อสร้างพื้นที่ที่ใช้งานได้จริง

บรรยากาศของสตูดิโอที่เปิดกว้างต่อความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม

Sangath เป็นครูที่ไร้เสียงที่สอนให้สถาปนิกและนักออกแบบ คิดอย่างเป็นระบบ ออกแบบอย่างมีจิตสำนึก และสร้างสรรค์สิ่งที่มีคุณค่าในระยะยาว

เส้นทางการทำงานของ Doshi สะท้อนให้เห็นว่าสถาปัตยกรรมที่ดีไม่ได้วัดจากรูปลักษณ์เพียงอย่างเดียว แต่วัดจากผลกระทบที่มันมีต่อสังคมและผู้คน หากคุณต้องการเข้าใจสถาปัตยกรรมของเขาอย่างแท้จริง

ปัจจุบัน Sangath เปิดให้นักออกแบบทุกท่านสามารถทำนัดหมายเข้าเยี่ยมชมได้ ภายในสตูดิโอ มีการจัดแสดงโมเดลผลงานออกแบบของเขา รวมถึงงาน pin up โครงการใหม่ๆ ของสถาปนิกในสตูดิโอ สะท้อนให้เห็นหลักการทำงานของ Doshi ที่ยังได้รับการสืบสานต่อมา

*********************************************************